Zmiany w przyszłych emeryturach – co to jest Pracowniczy Plan Kapitałowy (PPK)?
Pomysł utworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych pojawił się już w 2017 roku. Jest to rozwiązanie mające na celu rozwój Polskiej Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju w ramach Programu Budowy Kapitału. Jego zadaniem jest zwiększenie bezpieczeństwa przyszłych emerytów, którzy teraz są aktywni zawodowo. Czym dokładnie jest PPK? Kto będzie musiał do niego dołączyć, a kto nie? Czy istnieje alternatywa dla Pracowniczych Planów Kapitałowych?
Co to jest PPK? Czy jest obowiązkowy?
Pracownicze Plany Kapitałowe to system, który ma wejść w życie w 2019 roku. Jest to grupowa forma gromadzenia kapitału na przyszłą emeryturę związana z zakładem pracy. PPK będzie obowiązkowy dla pracodawców i dobrowolny dla pracowników. Co to znaczy? Pracodawcy zatrudniający osoby, dla których odprowadzane są składki ZUS, będą zobowiązani do utworzenia Pracowniczych Programów Kapitałowych dla swoich pracowników. Natomiast zatrudnieni będą mogli sami zdecydować, czy chcą korzystać z tego systemu. Zapis pracowników do PPK jest automatyczny, ale istnieje możliwość rezygnacji. Pamiętajmy jednak, że to pracodawca wybiera fundusz, na który zostaną odprowadzone nasze oszczędności. Pracownicy nie mają na to wpływu i mogą po prostu z tej opcji skorzystać lub nie.
Z założenia PPK ma zasilić naszą emeryturę w ramach III filaru systemu emerytalnego. Na zgromadzony tam kapitał będą wpływać pieniądze od pracodawcy, pracownika oraz z budżetu państwa. Minimalna wysokość stawek to 2% po stronie pracownika i 1,5% po stronie pracodawcy. Za to od Państwa każda osoba otrzyma 250 zł na start oraz 240 zł po każdym roku uczestnictwa w programie. PPK z założenia mają być dobrowolnym dodatkiem, który wpłynie na wysokość przeszłej emerytury osób pracujących.
Czy pracodawcy mają możliwość zwolnienia z PPK? Tak! Alternatywą dla tego rozwiązania jest przystąpienie do Pracowniczych Programów Emerytalnych w 2018 roku. W takim przypadku pracodawca będzie zwolniony z obowiązkowego utworzenia PPK. Jak to zrobić? Więcej informacji na ten temat można znaleźć na https://www.esaliens.pl/mojaemerytura/blog/ppe-czy-ppk-jak-i-gdzie-odkladac.
Kto będzie objęty programem Pracowniczych Planów Kapitałowych?
Wszyscy pracownicy od 19 do 55 roku życia zostaną automatycznie włączeni do PPK. Będą mogli oczywiście w każdej chwili zrezygnować z tego systemu. Opcja „opting-out” pozwala na odejście z PPK, ale warto pamiętać, że swoją decyzję trzeba będzie cyklicznie odnawiać. Osoby pomiędzy 55, a 70 rokiem życia będą mogły dobrowolnie dołączyć do programu. Natomiast pracownicy, którzy mają już powyżej 70 lat, nie będą mogli skorzystać z tej nowej opcji. Wszystkie podane warunki spełnia ponad 11 milionów Polaków. Te osoby będą mogły dołączyć do Pracowniczych Planów Kapitałowych. Bardzo prawdopodobne jest również to, że do programu zostaną włączone osoby na umowach cywilnoprawnych.
To rozwiązanie również zakłada, że zgromadzone oszczędności są prywatne. Co to oznacza w praktyce? Nasze wpłacone składki mogą być dziedziczone przez osobę, która zostanie zgłoszona przez nas w programie. Istnieje również możliwość wykorzystania zebranych pieniędzy np. na wpłatę udziału własnego przy zakupie swojego mieszkania. Możliwe również, że będzie można dysponować 25% zgromadzonej kwoty w razie przewlekłej choroby lub śmierci członka najbliższej rodziny. W takim przypadku podjętej kwoty nie trzeba będzie zwracać.
Obowiązek utworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych będzie dotyczył wszystkich pracodawców. Oczywiście data przystąpienie do systemu nie będzie taka sama dla wszystkich firm. Na pierwszy ogień pójdą największe przedsiębiorstwa, a potem stopniowo kolejne, zgodnie z ustalonym harmonogramem. Początkowo planowano, że obowiązkowe przystąpienie do PPK będzie dotyczyło jedynie przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 19 pracowników. W takim przypadku mikroprzedsiębiorcy mieliby wybór pomiędzy dołączeniem do PPK a wybraniem Indywidualnych Planów Kapitałowych (IPK). Niestety wygląda na to, że nowa ustawa nie da takiego wyboru małym firmom.
Jak będzie przebiegać wprowadzenie PPK?
Zgodnie z obecnymi ustaleniami 1 stycznia 2019 roku pracodawcy zatrudniający powyżej 250 osób zostaną objęci obowiązkiem utworzenia PPK dla swoich pracowników. Wyłączone będą jedynie zakłady pracy które, już posiadają Pracownicze Programy Emerytalne. Od 1 lipca 2019 roku do programu będą musieli dołączyć pracodawcy, którzy mają powyżej 50 pracowników.
Kolejna ważna data to 1 stycznia 2020 roku. W tym czasie firmy zatrudniające powyżej 19 pracowników również będą musiały przystąpić do systemu i utworzyć PPK. Natomiast od 1 lipca 2020 roku obowiązkiem utworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych zostaną objęte jednostki sektora finansów publicznych oraz pozostałe firmy i inni pracodawcy.
Podobne programy funkcjonują również w innych krajach (np. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Kanadzie, Nowej Zelandii oraz w krajach skandynawskich). W kolejnych latach będziemy mogli się przekonać, czy program długoterminowego oszczędzania sprawdzi się również w Polsce.
